Sıkça Sorulan Sorular
Jeneratör alırken ya da kullanırken aklınıza takılan soruları yanıtlamak için buradayız!
Dizel jeneratör, bir dizel motor ve alternatörden oluşan bir elektrik üretim sistemidir. Dizel motor, motorin yakıtını kullanarak mekanik enerji üretir, bu enerji alternatöre aktarılır ve elektrik enerjisine dönüştürülür. Genellikle yüksek verimlilik ve uzun süreli çalışma imkanı sunar.
Senkronize jeneratör sistemleri, birden fazla jeneratörün bir arada çalışarak aynı frekansta elektrik üretmesini sağlayan sistemlerdir. Bu sistemde jeneratörler birbirleriyle senkronize çalışarak, yük paylaşımı yapar ve daha verimli bir güç üretimi sağlar.
Avantajlar:
- Yük paylaşımı yaparak daha verimli enerji üretimi
- Güvenilirlik artışı
- Bakım ve arıza durumunda yedekleme sağlanması
1831’de Michael FARADAY, bir telin içinden geçen manyetik alan değiştiğinde, bu değişimin o tel üzerinde bir akım oluşmasına sebep olduğunu keşfetti. Bu tel eğer dışarıdan bir güç ile çevrilirse, bu çevirmeyi sağlayan enerji, elektrik enerjisine dönüştürülür. FARADAY’ ın bu icadını takip eden dönemlerde elle çalıştırılan basit jeneratör sistemleri geliştirildi ve bu sistem elektrik jeneratörlerinin esasını oluşturdu. 1892 yılında ise Nicola TESLA tarafından alternatif akım üreten alternatör geliştirildi. Alternatörler elektromanyetik endüksiyon prensibi ile çalışırlar. Elektromanyetik endüksiyon, bir telin içinden geçen manyetik alan değiştiğinde o tel üzerinde bir akım oluşmasına sebep olur. Bu tel eğer dışarıdan bir güç ile çevrilirse bu çevirmeyi sağlayan enerji (dönme kinetik enerjisi) elektrik enerjisine dönüştürülmüş olur. Dönme kinetik enerjisinin rotoru döndürmesiyle iletkenler etrafındaki manyetik alan değişir ve elektrik akımı üretilmiş olur. Rotorun manyetik alanı indüksiyonla aktarılacak bir akım ile elde edilebilir. Fırçasız alternatörler de alternatör, çalışma prensibine göre ana ve ikaz sistemi olarak ikiye ayrılabilir. Ana sistemin hareketli kısmı olan ana rotor devir sayısına göre değişen sayıda kutuplardan oluşur. Rotordaki ana kutuplar çevirici makine devrinde döndürülür. Kutuplarda manyetik akımın oluşması için doğru akım gereklidir. Ana kutuplara doğru akım ikaz sistemi tarafından verilir. İkaz sisteminin çalışma prensibi ana sistemle aynı olmakla beraber kutup ve sargılar ters çevrilmiştir. Yani, ikaz sisteminde kutuplar hareketsiz olan ikaz statoru üzerinde, sargılar ise dönen ikaz rotoru üzerinde bulunur. Ana statordaki bağımsız yardımcı sargılardan geçen akım voltaj regülâtöründe doğrultulanarak, ikaz statorundaki kutup sargılarına verilir. Kutuplardan çıkan manyetik akımı kesen ikaz rotoru üzerindeki bobinlerde üç faz alternatif akım oluşur. Alternatif akım, rotordaki döner köprü diyotlarda doğrultulanarak ana rotora (ana kutuplara) doğru akım olarak aktarılır. Fırçasız alternatörlere yük uygulandığında, voltaj düşümü önlemek ve voltajı istenilen seviyede tutmak için otomatik voltaj regülâtörü (AVR) kullanılır.
Jeneratörler toprak, bina, çelik konstrüksiyon, platform gibi zeminler üzerine yerleştirilebilir. Jeneratör setinin beton kaide üstüne oturtulması, en çok tercih edilen bir uygulamadır. Beton kaide,Jenertör setinin ağırlığına dayanacak şekilde tasarlanmış olmalıdır. Yükseklik 200-300 mm olmalıdır. Jeneratörün çevresinde 250mm. den daha geniş alan bırakılarması gereklidir. Daha fazla ayrıntı için bir uzmana danışınız. Jeneratör montaj zemininin, statik ağırlığında ve artı olarak motorun çalışmasından kaynaklanan her turlu dinamik kuvvete dayanmalıdır.Seçilen zemin alanında zaman zaman su birikintisi olma olasılığı varsa, Beton kaide yüksekliği riskin boyutuna göre yükseltilmelidir.
Zemine aktarılan vibrasyonu minimum seviyeye indirmek icin Jenerator setleri lastik sönümleyiciler ile donatılmıştır..
Bu sönümleyiciler, motor/alternator ayağı ile şase arasında bir grup, şase ile zemin arasında olarak ise bir diğer grup şeklindedirler.
Ayrıca, jenerator setinin hava kanalı, egzoz tesisatı, yakıt tesisatı gibi bağlatı noktalarında esnek alanlar oluşturulmalıdır. Böylelikle ilk çalışma, çalışma ve stop etme süreçlerinde vibrasyona bağlı zararlar önlenmiş olacaktır.
Jeneratör düşük yüklerde kullanılırsa motor ömrü kısalacağı gibi, ciddi hasarlar da gündeme gelebilir.
Özellikle büyük güçlerde bu daha da önemlidir.
Standby jeneratörlerde izin verilen minimum yük toplam stand-by gücün %30’u’dur. Jeneratör, yüksüz veya düşük yükte çalıştırılırsa
- Motor aksamlarında aşındırıcı hasar
- Yağlama yağının seyrelmesi neticesi yağlama kalitesinin düşmesi
- Beyaz duman
- Egzoz ve hava emiş sisteminde yağ kaçağı, sıvı akıntısı
- Silindir kapaklarında veya egzoz manifoldunda karbon birikmesi gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Jeneratör setinin etiketinde çalıştırılabileceği kategori (Standby, Prime) belirtilmiştir. Bu çalışma koşullarının üzerinde kullanmak şu problemlere neden olacaktır:
- Motor ömrünün kısalması
- Motorun aşırı ısınması
- Motordaki aşınmaların artması
- Alternatör sargılarının aşırı ısınması, izolasyon zafiyetlerinin oluşması
- Yağlama yağının incelmesi ve yağ basıncının düşmesi
Jeneratör setinin 1 dakikadaki dönme sayısıdır. Genelde, motor ve alternatörler 50Hz için 1500 devir/dak. veya 3000 devir/dak., 60Hz için 1800 devir/dak. veya 3600 devir/dak. olarak üretilirler.
- Standby Güç: Değişken yük altında sınırlı sürede çalışma gücüdür. Ortalama %70 yük değerinde yılda toplam 200 saat çalışabilir. Şebeke enerjisi kesintilerinde yedek güç olarak kullanılır. Aşırı yüklenemez.
- Prime Güç: Değişken yük altında sürekli çalışma gücüdür. Ortalama yük değeri %70 olmalıdır. 12 saatte 1 saat %10 aşırı yüklenebilir.
- Continuous Güç: Sabit yük altında sürekli çalışma gücüdür. Ortalama yük değeri %100 olabilir. Aşırı yüklenemez.
Bu kavramlar uluslar arası ISO8528 standardında detaylı olarak açıklanmış olup bu standart Türkiye’de TS ISO 8528 olarak kabul edilmiştir. Tüm motor ve alternatör üreticileri buradaki değerleri sağlayacak şekilde üretim yapmaktadırlar. Bu kavramlar jeneratörün hangi kategoride çalışacağını da tanımlar.
Jeneratörler en az on beş günde bir kez operatörü tarafından 10 dakika yükte test çalışması yaptırılmalıdır. Uzun süre kullanılmayacak ise “Bakım ve Kullanım Kitabı”nda yer alan depolama işlemi, yetkili servis tarafından yapılmalıdır. Uzun süreli depolama işleminden sonra devreye alma işlemi de yetkili servis tarafından yapılmalıdır. Bu konu garanti kapsamını da ilgilendirmektedir.
Dizel motor, içten yanmalı bir motordur ve motorin yakıtı ile çalışır. Kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürerek alternatöre güç sağlar. Yüksek verimlilik, dayanıklılık ve uzun ömürlüdür.
1- Bağlantı Kutusu
2- Alternatör
3- Turbo Şarj
4- Egzoz Çıkışı
5- Kontrol Panosu
6- Kaldırma Mapası
7- Topraklama Noktası
8- Titreşim İzolatörleri
9- Şasi
10-Yakıt Tankı
11-Radyatör
12-Soğutma Fanı
13-Radyotör Kapağı
14-Dizel Motor
15-Hava Filtresi
Güvenli bir kurulum yapmak için Jeneratöre uygun yer seçmek kurulum işleminin en önemli bölümüdür. .Doğru ve eksiksiz bir kurulum yapmak için klavuzdaki ikazları dikkate almanız gerekmektedir. Ayrıca bilgi almak için Emsa Jeneratörü arayabilirsiniz. Jeneratör için bir montaj alanının seçimi sırasında aşağıdaki faktörler dikkate alınarak seçim yapılmalı ve gerekli uygulamalar yapılmalıdır.
- Yeterli Temiz Hava Emiş,
- Yeterli Sıcak Hava Atış,
- Uygun Egzoz Gazı Atışı
- Teraziye Alınmış Beton Kaidenin Yapılması ya da Terazide Olan Beton Alanın Belirlenmesi,
- Olumsuz Hava Koşullarından Korunma, (Güneş, Tipi Şeklinde Yağmur ve Kar Yağışı, v.b.)
- Olumsuz Çevre Koşullarından Korunma, (Aşırı toz, Rutubet, Nem, v.b.)
- Servis Hizmeti Sağlanabilmesi İçin Jeneratör Çevresinde Asgari 1 er mt. Genişliğinde Boşluk Bırakılması,
- Jeneratörün Olası Montaj Alanından Çıkartılma İhtimaline İstinaden Giriş Kapısı Genişliğinin Tasarlanması.
- Montaj alanında, zemin kaplaması, yağ akıntısı gibi durumlarda, kayma ve düşmeye bağlı iş kazalarına mahal vermeyecek türde seçilmelidir.
Kurulum açık alanda olacaksa jeneratör setini dış hava şartlarına karşı korunması gerekmekte, kabinli tip jeneratör kullanılması gerekmektedir..
Motor egzoz sisteminin amacı, egzoz dumanını tehlike veya rahatsızlığa sebebiyet vermemesi için odanın dışına sevk etmek ve gürültüyü azaltmaktır. Motorun gürültü seviyesini azaltmak için uygun bir egzoz susturucusu egzoz borusuna takılmalıdır.
UYARILAR
- Motor egzoz gazının solunması tehlikelidir. Kapalı mahallerde bulunan bütün jeneratörlerin gazları, standartlara uygun şekilde sızdırmaz borularla odanın dışına atılmalıdır.
- Sıcak egzoz susturucusu ve egzoz borusunu yanıcı maddelerden uzak tutunuz ve personelin emniyeti için muhafaza altına alınmasını sağlayınız.
- Egzoz sistemi dizayn edilirken, geri basıncın, motor imalatçısının izin verdiği geri basınç değerini aşmamasına dikkat edilmelidir. Aşırı geri basınç motorun hasar görmesine neden olur. Geri basıncı azaltmak için egzoz boruları mümkün olduğunca kısa ve düz olmalıdır. Gerekli olan her dirsek, boru iç çapının en az 1.5 katı yarıçapında bir kavise sahip olmalıdır. Her 6 metre’de veya 3 dirsekte boru çapı 1 inch daha büyük boru kullanılması, egzoz geri basıncını düşürmek için uygun olacaktır.
- Motor titreşiminin egzoz boru sistemine ve binaya iletilmesini önlemek için ve ısınmadan dolayı genleşme için egzoz manifoldu ve egzoz boru sistemi arasına esnek bir bağlantı kullanılmalıdır.
- Egzoz borularının ağırlığı motor manifolduna ve turbo şarj çıkışına ağırlık olmaması için çevre yapılardan(özellikle tavandan) desteklenmelidir. Egzoz sisteminin ağırlığı binaya verilmelidir. Bu iş için gerdirme elemanı kullanılabilir.
- Jeneratör odası içine yerleştirilmiş olan egzoz sisteminin parçaları gürültü seviyesini ve yayılan ısıyı azaltmak için izole edilmelidir. Susturucu ve egzoz boruları yanıcı maddelerden uzağa yerleştirilmelidir.
- Açık olan egzoz çıkışına yağmur girişini önlemek için değişik uygulamalarda klape tipi karşıt ağırlıklı yağmur kapakları kullanılabilir.
- Her jeneratörün kendine ait bir egzoz sistemi olmalıdır. Bir tek egzoz borusu kullanarak jeneratörlerin egzoz çıkışları birleştirilemez.
- Egzoz malzemesi metal borudan olmalıdır.
Temiz ve iyi kalitede yakıt kullanmak, motor ömrünü uzatır ve güvenli bir çalışma sağlar. Motor kayıt filtreleri ve yakıt transfer pompası arasında ön filtrelerin kullanılması uygun olacaktır. Su ve çökelti süzgeçleri de transfer pompa hattına dahil edilmelidir. Yakıt bulunan yerlerde kıvılcım, alev oluşmasına ve sigara içilmesine asla izin verilmemelidir. Dizel motora yakıt beslemesi aşağıdaki şekillerde sağlanmış olabilir.
1.Direkt olarak şasesinde bulunan yakıt tankından
2.Şase dışında bulunan prizmatik veya silindirik harici yakıt tankından
Dizel motor için en önemli hususlardan birisi temiz ve içinde su ve yabancı madde ihtiva etmeyen yakıtın kullanılmasıdır. Yakıtın içerisindeki pislik, yakıt enjeksiyon sisteminde hasarlara sebebiyet vermektedir. Yakıtın içindeki su ise yakıt donanımındaki bazı parçaların paslanmasına ve ya korozyona uğramasına sebebiyet vermektedir.
Kocaeli Jeneratörlerde, uzaktan da kontrol edilebilen, programlanabilen mikro işlemcili, tüm ölçüm değerlerini ve alarm mesajlarını izleyebilen ve koruma sağlayan jeneratör kontrol üniteleri kullanmaktadır. Kontrol sistemleri, jeneratör setinin çalıştırılması, durdurulması, çeşitli değerlerin izlenmesi, jeneratörün ve bağlı bulunduğu tesisinkorunmasını sağlar. Kontrol sistemleri, programlanabilen parametreler yardımıyla değişen şartlarda esnek bir kullanım sağlar. Smart 500 modelindeki kontrol panellerinin kullanıldığı tüm jeneratörlerde standart olarak uzak erişim özelliği de mevcuttur. GSM modem ile düzenli bir bilgi akışı ve arşivlenmesi sağlanmakta böylece tüketicilerin gereksiz servis masraflarını en aza indirgerken, diğer yandan olası sorunları henüz sorun oluşmadan çözebilme ikanı vermektedir.
ISO 8528
ISO 8528 serisi standartlar, “Gidip Gelme Hareketli İçten Yanmalı Motorla Tahrik Edilen Alternatif Akım Jeneratör Grupları” ana başlığı altında yer alan 11 adet standarttan oluşmaktadır.
ISO tarafından ilk kez 1993 yılında yayınlanan bu standartlar, Nisan 2004’de TSE (Türk Standartları Enstitüsü) tarafından TS ISO 8528 koduyla Türk Standardı olarak yayınlanmıştır.
ISO 8528 standartları; Gidip gelme hareketli içten yanmalı bir motor (GGİY), alternatif akım (a.a) jeneratörü, kontrol tertibatı, bağlama donanımı ve yardımcı teçhizatlardan oluşan jeneratör gruplarının uygulamaları, beyan değerleri ve performansları için çeşitli özellikleri kapsar.
ISO 3046
İçten Yanmalı Pistonlu Motorlar
EN 12601
EN 12601 “Reciprocating internal combustion engine driven generating sets – Safety” standardı Avrupa Standardizasyon Komitesi CEN (European Committee for Standardisation or Comité Européen de Normalisation) tarafından 2001 yılında yayınlanmıştır. CE işaretlemesi ve CE Uygunluk Beyanı uygulamalarını belirleyen “Makine Emniyeti Direktifi” kapsamında EN 12601 standardı Jeneratör Grupları ile ilgili esas ürün güvenlik standardıdır. EN 12601 standardı Mart 2003’de TSE tarafından TS EN 12601 “Gidip Gelmeli İçten Yanmalı Motor Tahrikli Jenaratör Grupları- Güvenlik” standardı olarak ülkemizde de devreye alınmıştır.
Jeneratörle birlikte gönderilen Bakım ve Kullanım Kitaplarında yer alan takvimlere uyulması gereklidir. Bununla birlikte çalışma sıklığı ve süresi, yük durumu, yağ-yakıt kalitesi, ortam sıcaklığı, kirli-tozlu ortam, vs. bir takım faktörler bakım ve kontrol sıklığını artırmanıza gerektirebilir. Bakım, kontrol ve aşınan malzemenin (motor yağı, filtreler, V kayış, antifriz, vs) zamanında değişiminden kullanıcı sorumludur. İlk 6 ay ya da ilk 50 çalışma saati sonunda (hangisi önce dolarsa), devamında her12 ay sonunda ya da her 150 çalışma saati sonunda (hangisi öce dolarsa) bakım takviminde belirtilen yetkili servis tarafından yapılması gerekli bakımlar uygulanmalıdır. . Ayrıca operatör tarafından günlük, yağ, yakıt, soğutma suyu seviyesi kontrolü ile beraber 15 günde bir kez jeneratör 10-15 dk kadar çalıştırılarak yaği yakıti su sızıntısı ve anormal vibrasyon kontrolleri yapılmalıdır.
Kocaeli jeneratör ürünleri, parça ve imalat hatalarına karşı garantilidir. Garanti süresi ve kapsam detayları için ürününüzle birlikte gelen dokümanları inceleyiniz veya alım yaptığınız temsilcimize danışınız.
Jeneratör setinin gücünün belirlenmesi bir uzmanlık işidir ve birçok faktöre bağlıdır. Bu konuda Kocaeli Jeneratör’ün uzman mühendislerinden veya bölge bayilerinden yardım alabilirsiniz.
Jeneratörlerin yakıt sarfiyatı, yük durumuna bağlı olarak değişir. Kocaeli Jeneratör standart olarak yakıt tanklarını jeneratör tam yükünde en az 8 saat çalışacak şekilde dizayn etmektedir. Yük azaldıkça bu süre uzayacaktır.Buna ek olarak özel projeler için daha fazla yakıt depolamaya izin veren özel şaseler de imale edilmekte ve kullanılmaktadır.